Statut Ośrodka
S T A T U T
MŁODZIEŻOWEGO OŚRODKA WYCHOWAWCZEGO NR 3
IM. MARII GRZEGORZEWSKIEJ
W ŁODZI
Podstawa prawna:
Statut opracowano na podstawie następujących dokumentów:
1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity Dz. U. z 2019 poz. 2215z późniejszymi zmianami).
2. Ustawa z 14 grudnia 2016 r. ustawa – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 910).
3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ( Dz. U. z 2018r. poz. 969).
4. Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 628, z późn. zmian. z 2014 r. poz. 24, 1199 z 2017r. poz. 1120).
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 09 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie (Dz. U. z 2017 r. poz. 1578).
6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym (Dz. U. z 2011 r. poz. 1755).
7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 sierpnia 2017 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1628)
8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1591z późn. zm. Tekst jednolity Dz. U. 2020 poz.1280))
9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.09.2017r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych PPP (Dz. U. z 2017r poz. 1743.)
ROZDZIAŁ I
POSTANOWIENIA OGÓLNE
§ 1
1. Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy nr 3 im. Marii Grzegorzewskiej, zwany dalej
Ośrodkiem, ma siedzibę w Łodzi, przy ul. Drewnowskiej 151.
2. Organem prowadzącym Ośrodek jest Miasto Łódź.
3. Ośrodek jest publiczną placówką resocjalizacyjno–wychowawczą, przeznaczoną dla dziewcząt niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym, wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania i resocjalizacji.
4. Ośrodek jest jednostką budżetową. Zasady gospodarki finansowej określają odrębne
przepisy.
ROZDZIAŁ II
STRUKTURA OŚRODKA
§ 2
1. Ośrodek podzielony jest na trzy piony organizacyjne:
1) Ośrodek Resocjalizacji i Wychowania
2) Szkoły;
3) Ośrodek Kierowania
ROZDZIAŁ III
ZADANIA OŚRODKA
§ 3
1. Do zadań Ośrodka należy eliminowanie przejawów niedostosowania społecznego, przygotowanie wychowanek do samodzielnego i odpowiedzialnego życia po opuszczeniu Ośrodka, zgodnego z obowiązującymi normami społecznymi i prawnymi.
2. Zadania Ośrodka realizowane są głównie poprzez:
1) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, możliwości psychofizycznych i zainteresowań wychowanek;
2) udział wychowanek w zajęciach organizowanie zajęć umożliwiających nabywanie umiejętności życiowych i społecznych ułatwiających prawidłowe funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i społecznym, w szczególności po opuszczeniu Ośrodka o charakterze resocjalizacyjnym, terapeutycznym oraz profilaktyczno – wychowawczym;
3) organizowanie zajęć sportowych, turystycznych i rekreacyjnych, kulturalno-oświatowych i rozwijających zainteresowania;
4) całodobową opiekę oraz wspomaganie w zakresie nabywania umiejętności życiowych ułatwiających funkcjonowanie społeczne oraz umożliwiających powrót do środowiska rodzinnego i społecznego;
3. MOW zapewnia wsparcie wychowankom w okresie poprzedzającym opuszczenie Ośrodka.
4. MOW organizuje i udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach;
5. Ponadto do zadań Ośrodka należy:
1) podejmowanie działań interwencyjnych w przypadku zachowań wychowanek szczególnie zagrażających ich zdrowiu lub życiu;
2) wspieranie rodziców (prawnych opiekunów) w pełnieniu funkcji wychowawczej i edukacyjnej, w tym w rozpoznawaniu, wspomaganiu i rozwijaniu potencjalnych możliwości wychowanek;
3) współpracuje ze środowiskiem lokalnym oraz, w zależności od potrzeb, z właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży;
4) udzielanie pomocy rodzicom (prawnym opiekunom), wychowawcom
i nauczycielom w zakresie doskonalenia umiejętności niezbędnych we wspieraniu rozwoju wychowanek, w szczególności w zakresie unikania zachowań ryzykownych.
ROZDZIAŁ IV
ORGANY OŚRODKA
§ 4
1. Organami Ośrodka są:
1) dyrektor;
2) rada pedagogiczna;
3) samorząd wychowanek (Rada Wychowanek)
§ 5
1. Stanowisko dyrektora powierza i ze stanowiska odwołuje Prezydent Miasta Łodzi.
2. Dyrektor w szczególności:
1) kieruje działalnością Ośrodka i reprezentuje go na zewnątrz;
2) sprawuje nadzór pedagogiczny;
3) przyjmuje, sprawuje opiekę nad wychowankami, skreśla z listy oraz stwarza im warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne;
4) przewodniczy radzie pedagogicznej;
5) realizuje uchwały rady pedagogicznej podjęte w ramach jej kompetencji
stanowiących;
6) dysponuje środkami określonymi w planie finansowym Ośrodka i ponosi
odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie, a także organizuje
administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę Ośrodka;
7) wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczennicom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez placówkę;
8) wykonuje inne zadania wynikające z przepisów szczególnych;
9) współdziała ze szkołami wyższymi oraz zakładami kształcenia nauczycieli
w organizacji praktyk pedagogicznych;
10) odpowiada za właściwą organizację i sprawny przebieg sprawdzianów
i egzaminów w szkołach wchodzących w skład Ośrodka;
11) stwarza warunki do działania w ośrodku: wolontariuszy, stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej placówki;
12) jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w Ośrodku nauczycieli
i pracowników niebędących nauczycielami i w ramach tych kompetencji decyduje w sprawach:
a) zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników Ośrodka;
b) przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom oraz innym pracownikom Ośrodka, zgodnie z odrębnymi przepisami;
c) występowania z wnioskami, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, w sprawach odznaczeń, nagród i innych wyróżnień dla nauczycieli oraz innych pracowników Ośrodka;
§ 6
1. Rada pedagogiczna jest kolegialnym organem Ośrodka, w skład którego wchodzą wszyscy nauczyciele zatrudnieni w Ośrodku. Na wniosek rady pedagogicznej lub dyrektora, w posiedzeniach rady pedagogicznej mogą brać również udział z głosem doradczym inne osoby.
2. Rada pedagogiczna w szczególności:
1) zatwierdza plan pracy Ośrodka;
2) podejmuje uchwały w sprawie wyników klasyfikacji i promocji uczennic;
3) podejmuje uchwały w sprawie eksperymentów pedagogicznych;
4) ustala organizację doskonalenia zawodowego nauczycieli;
5) podejmuje uchwały w sprawach skreślenia z listy uczniów;
6) ustala sposób wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego;
7) opiniuje organizację pracy Ośrodka, w tym tygodniowy rozkład zajęć lekcyjnych i wychowawczych;
8) opiniuje projekt planu finansowego Ośrodka;
9) opiniuje wnioski dyrektora o przyznanie nauczycielom odznaczeń, nagród i innych wyróżnień;
10) opiniuje propozycje dyrektora ośrodka w sprawach przydziału nauczycielom stałych prac i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatkowo płatnych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
11) opiniuje wnioski wychowawców i nauczycieli w sprawie przyznawania uczennicom nagród i wyróżnień oraz przedłużeń pobytu wychowanek w Ośrodku;
12) przygotowuje projekty nowelizacji Statutu i je zatwierdza.
3. Rada Pedagogiczna działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu.
§ 7
1. Samorząd wychowanek tworzą wszystkie wychowanki Ośrodka.
2. Organem samorządu wychowanek jest rada wychowanek, będąca jedynym reprezentantem ogółu wychowanek.
3. Rada wychowanek może przedstawiać dyrektorowi oraz radzie pedagogicznej wnioski i opinie we wszystkich sprawach Ośrodka, w szczególności dotyczących realizacji podstawowych praw wychowanek, takich jak:
1) prawo do opiniowania programu resocjalizacyjnego, wychowawczego i terapeutycznego Ośrodka;
2) prawo do organizacji życia wychowanek w ten sposób, aby zachowana została
możliwość rozwijania i zaspokajania własnych zainteresowań;
3) prawo do organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej
oraz rozrywkowej przy uwzględnieniu możliwości finansowych
i organizacyjnych Ośrodka;
4) prawo redagowania i wydawania gazety Ośrodka.
4. Rada wychowanek działa na podstawie regulaminu uchwalonego w porozumieniu z nauczycielem pełniącym funkcję opiekuna rady wychowanek i zatwierdzonego przez radę pedagogiczną.
§ 8
1. W zakresie współdziałania organów Ośrodka oraz rozwiązywania sporów między nimi obowiązują następujące zasady:
1) organy Ośrodka dysponują swobodą działania i prawem podejmowania
suwerennych decyzji w ramach posiadanych kompetencji;
2) pomiędzy organami Ośrodka zapewnia się bieżącą wymianę informacji w zakresie podejmowanych i planowanych działań;
3) dyrektor lub wyznaczony przez niego przedstawiciel rady pedagogicznej
uczestniczy z głosem doradczym w posiedzeniach rady wychowanek;
4) przedstawicielki rady wychowanek mogą za zgodą lub na wniosek rady pedagogicznej uczestniczyć w jej posiedzeniach w celu zasięgania opinii lub przedstawienia swoich problemów;
5) ewentualne spory pomiędzy organami Ośrodka powinny być rozstrzygane w drodze porozumień na zasadach wzajemnego poszanowania stron;
6) wykonanie decyzji, uchwał lub wniosków poszczególnych organów Ośrodka może zostać wstrzymane przez dyrektora, w przypadku ich niezgodności z prawem;
7) organ Ośrodka może odwołać się od decyzji dyrektora wstrzymującej wykonanie jego decyzji, uchwały lub wniosku do organu prowadzącego Ośrodek – decyzja organu prowadzącego jest ostateczna.
ROZDZIAŁ V
ORGANIZACJA OŚRODKA
§ 9
1. W skład Ośrodka wchodzą:
1) Ośrodek resocjalizacji i wychowania
2) Szkoła Podstawowa Specjalna nr 211;
4) Szkoła Branżowa I Stopnia Specjalna Nr 4
5) Ośrodek Kierowania
§ 10
1. Organizację szkół wchodzących w skład Ośrodka określa odpowiednio statut Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 211 oraz statut Szkoły Branżowej I Stopnia Specjalnej Nr 4.
§ 11
1. Ośrodek prowadzi działalność w ciągu całego roku kalendarzowego jako placówka,
w której nie są przewidziane ferie szkolne.
2. Ośrodek zapewnia wychowankom:
1) realizację obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki w szkołach wchodzących
w skład Ośrodka, zgodnie z postanowieniem sądu;
2) udzielenie pomocy psychologiczno – pedagogicznej w formie zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym oraz porad i konsultacji;
3) udział w indywidualnych lub grupowych zajęciach specjalistycznych w zakresie terapii pedagogicznej, zajęciach psychoedukacyjnych, profilaktyki społecznej i resocjalizacji;
4) zajęciach sportowych, turystycznych, rekreacyjnych, w tym w zajęciach organizowanych na świeżym powietrzu w wymiarze co najmniej dwóch godzin dziennie, o ile pozwalają na to warunki atmosferyczne;
5) zajęciach kulturalno-oświatowych;
6) zajęciach rozwijających zainteresowania i szczególne uzdolnienia;
7) pomoc w nauce;
8) całodobową opiekę;
9) dostęp do świadczeń zdrowotnych, wyżywienie dostosowane do potrzeb
rozwojowych, zaopatrzenie w przybory szkolne, sprzęt i środki czystości.
3. Dla zapewnienia prawidłowej realizacji zadań Ośrodek posiada:
1) pomieszczenia mieszkalne oraz higieniczno-sanitarne;
2) jadalnię dla wszystkich wychowanek;
3) aneksy kuchenne dla każdej grupy wychowawczej;
4) pomieszczenia do prowadzenia zajęć edukacyjnych;
5) pomieszczenia do prowadzenia zajęć specjalistycznych, rozwijających
zainteresowania i uzdolnienia oraz zajęć sportowych;
6) pomieszczenia warsztatowe odpowiednie dla kierunku kształcenia zawodowego;
7) pomieszczenia do odpoczynku i spotkań z osobami odwiedzającymi;
8) bibliotekę z czytelnią;
9) gabinet profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej;
10) pokój obserwacji medycznej
§ 12
1. Ośrodek posiada bibliotekę. Do zadań biblioteki szkolnej należy:
1) rozbudzenie i rozwijanie potrzeb czytelniczych uczniów oraz towarzyszenie im w procesie edukacyjnym zarówno formalnym, jak i wynikającym z indywidualnych zainteresowań.
2) uczenie się procesu samokształcenia(jak zdobyć wiedzę, jak się uczyć).
3) wspieranie i zaspokajanie naturalnej ciekawości świata.
4) pomoc w odkrywaniu zainteresowań.
5) przygotowanie do dalszej edukacji.
6) doskonalenie kompetencji związanych z posługiwaniem się technologią informacyjną w szczególności zaś walka z cyberprzemocą.
7) inspirowanie i umożliwianie udziału w działaniach i życiu kulturalnym, kształtowanie i rozwijanie umiejętności odbioru dzieł kultury oraz ich tworzenie.
8) pomoc w przygotowaniu się do lekcji.
9) dokumentowanie i utrwalanie działalności szkoły, środowiska(prowadzenie kroniki, bloga, strony internetowej).
§ 13
1. Szczegółową organizację działania placówki w danym roku szkolnym określa arkusz organizacji placówki, opracowany przez dyrektora placówki w ustawowym terminie. Arkusz organizacji placówki zatwierdza organ prowadzący.
2. W arkuszu organizacji placówki określa się w szczególności liczbę pracowników placówki, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze, oraz ogólną tygodniową i roczną liczbę godzin zajęć finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący placówkę.
§ 14
1. W Ośrodku działają, w odniesieniu do każdej grupy wychowawczej, wielospecjalistyczne zespoły oceny poziomu funkcjonowania wychowanki, powoływane przez dyrektora zgodnie z odrębnymi przepisami.
2. Do zadań w/w zespołów należy w szczególności:
1) diagnozowanie problemów wychowanki;
2) ustalanie dla wychowanki indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego (IPET), na podstawie projektu przygotowanego przez wychowawcę grupy wychowawczej;
3) analizowanie stosowanych metod pracy z wychowanką i wybór skutecznych
form pomocy;
4) okresowe ocenianie efektów pracy z wychowanką i jej środowiskiem rodzinnym;
5) prognozowanie oczekiwanych efektów działań resocjalizacyjnych;
6) formułowanie wniosków dotyczących pracy z wychowanką;
7) dokonuje oceny zasadności pobytu wychowanki w placówce;
8) ustala, na wniosek rodziców wychowanki, zakres współpracy z wychowanką i jej rodziną, po opuszczeniu przez nią placówki.
3. W skład w/w zespołu wychowawczego wchodzą:
1) dyrektor lub upoważniona przez niego osoba – jako przewodniczący zespołu;
2) wychowawcy grupy wychowawczej odpowiedzialni za realizację IPET-u wychowanki;
3) pedagog Ośrodka;
4) psycholog współpracujący z grupą;
5) wychowawca ds. usamodzielnienia;
6) inni specjaliści w zależności od potrzeb.
4. Za realizację indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego odpowiedzialni są wychowawcy grupy.
§ 15
1. Podstawową formą organizacyjną pracy z wychowankami w Ośrodku jest grupa
wychowawcza.
2. Liczba wychowanek w grupie wychowawczej wynosi do 12.
3. Grupą wychowawczą opiekuje się co najmniej dwóch wychowawców.
§16
1. W zależności od potrzeb tworzy się w Ośrodku grupę usamodzielnienia zgodnie z obowiązującymi przepisami.
§ 17
1. Opiekę w porze nocnej sprawuje wychowawca, który ma do pomocy co najmniej jednego pracownika danej placówki.
2. W przypadku, gdy w młodzieżowym ośrodku wychowawczym przebywa więcej niż 36 wychowanek, liczbę osób sprawujących opiekę w porze nocnej zwiększa się o co najmniej jedną osobę na kolejnych 36 wychowanków.
ROZDZIAŁ VI
PRACOWNICY OŚRODKA
§ 18
1. W Ośrodku zatrudnia się:
1) Nauczycieli – dydaktyków i wychowawców;
2) pedagogów;
3) psychologów;
4) specjalistów niebędących pracownikami pedagogicznymi – według potrzeb;
5) pracowników administracji i obsługi.
2. Działalność placówki może być uzupełniana świadczeniami wolontariuszy.
§ 19
1. W Ośrodku tworzy się stanowiska wicedyrektora, które podlegają bezpośrednio dyrektorowi.
2. Dyrektor, za zgodą organu prowadzącego, może tworzyć dodatkowe stanowiska
wicedyrektorów lub inne stanowiska kierownicze.
§ 20
1. Do obowiązków nauczyciela dydaktyka należy w szczególności:
1) dbanie o życie, zdrowie i bezpieczeństwo wychowanek podczas zajęć
dydaktyczno - wychowawczych;
2) zabezpieczenie prawidłowego przebiegu procesu dydaktycznego;
3) udział w posiedzeniach Rady Pedagogicznej i w pracach zespołów przedmiotowych;
4) rozpoznanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych wychowanek, w tym uzdolnionych oraz zaplanowanie sposobów ich zaspokojenia, ze szczególnym uwzględnieniem w gimnazjum i zasadniczej szkole zawodowej w szkole branżowej doradztwa edukacyjno – zawodowego.
5) rozpoznanie zainteresowań i uzdolnień wychowanek, w tym szczególnie uzdolnionych oraz zaplanowanie wsparcia związanego z rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień wychowanek;
6) udzielanie pomocy wychowankom w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych
w oparciu o rozpoznanie ich potrzeb;
7) stosowanie indywidualizacji w ocenianiu postępów wychowanki w nauce w sposób bezstronny, obiektywny i sprawiedliwy;
8) udział w opracowaniu diagnozy wychowanki oraz realizacji wynikających z indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego zadań dydaktycznych i resocjalizacyjno – wychowawczych;
9) jednakowe traktowanie wszystkich wychowanek;
10) doskonalenie swoich umiejętności dydaktycznych i podnoszenie poziomu wiedzy;
11) dbanie o mienie Ośrodka, w szczególności o pomoce naukowe i sprzęt Ośrodka, opieka nad powierzoną pracownią;
12) współpraca z domem rodzinnym i środowiskiem wychowanki oraz instytucjami
wspomagającymi jej rozwój;
13) prowadzenia dokumentacji pedagogicznej przedmiotu lub koła zainteresowań,
zgodnie z obowiązującymi przepisami;
14) decydowanie o ocenie bieżącej, semestralnej i rocznej postępów edukacyjnych
wychowanek;
15) wnioskowanie w sprawie nagród i wyróżnień oraz kar regulaminowych środków dyscyplinujących dla wychowanek oraz ich udzielanie.
§ 21
1. Do obowiązków nauczyciela bibliotekarza należy:
1) praca pedagogiczna
2) działalność informacyjna, bibliograficzna, promocyjna, wydawnicza
3) współpraca z instytucjami kultury, oświaty, mediami, innymi bibliotekami, radą wychowanek
4) zwrócenie szczególnej uwagi na jakość księgozbioru (w miarę możliwości jego aktualizowanie), jakość wyposażenia oraz na odpowiednią aranżację pomieszczeń
5) indywidualna praca z uczniem zdolnym i uczniem z dysfunkcjami
6) upowszechnianie czytelnictwa: konkursy, wystawy, spotkania z autorami, recenzje
7) organizacja imprez okolicznościowych – wycieczki, akademie, spotkania autorskie
8) prowadzenie zajęć biblioterapeutycznych
9) opieka formalna i merytoryczna nad grupami uczniów współpracującymi z biblioteką
10) wychowywanie uczniów/wychowanków do życia w kulturze i z kulturą.
§ 22
1. Do obowiązków wychowawcy grupy należy:
1) dbanie o życie, zdrowie i bezpieczeństwo wychowanek podczas zajęć
dydaktyczno-wychowawczych;
2) zabezpieczenie prawidłowego przebiegu procesu resocjalizacyjnego;
3) rozpoznanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych
oraz możliwości psychofizycznych wychowanek;
4) rozpoznanie zainteresowań i uzdolnień wychowanek, w tym szczególnie uzdolnionych oraz zaplanowanie wsparcia związanego z rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień wychowanek;
5) współpraca z domem rodzinnym i środowiskiem wychowanki oraz instytucjami
wspomagającymi jej rozwój;
6) opracowanie indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego wychowanki oraz realizacja wynikających z niego zadań resocjalizacyjno- wychowawczych;
7) doskonalenie swoich umiejętności dydaktycznych, pedagogicznych i podnoszenie poziomu wiedzy;
8) dbanie o mienie ośrodka;
9) prowadzenia dokumentacji pedagogicznej, zgodnie z obowiązującymi przepisami;
10) wnioskowanie w sprawie nagród i wyróżnień oraz kar regulaminowych środków dyscyplinujących dla wychowanek oraz ich udzielanie;
11) uczestnictwo w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, w pracach wielospecjalistycznych zespołów oceny poziomu funkcjonowania wychowanki oraz w zespołach internatu.
§ 23
1. Do obowiązków wychowawcy wspierającego należy:
1) sprawowanie opiekę w klasie w przypadku nieobecności nauczyciela na zajęciach dydaktycznych;
2) sprawowanie opiekę nad wychowankami chorymi, przebywającymi w pokoju obserwacji medycznej;
3) wspomaganie nauczycieli w sytuacjach trudnych wychowawczo, [izolowanie uczennicy od zespołu klasowego z konkretnym zadaniem z przedmiotu bieżącego – na ocenę (ocenia dydaktyk)];
4) kontrolowanie pomieszczeń internatu;
5) sprawowanie opiekę nad wychowankami wraz z nauczycielem dyżurnym w czasie drugiego śniadania;
6) przyjmowanie do placówki nowych wychowanek w czasie zajęć szkolnych (kontrola dokumentów).
2. Obecność w pracy wychowawca wspomagający dokumentuje wpisem w Książce Raportów oraz w dzienniku pracy grupy i w dzienniku lekcyjnym.
3. Wychowawca wykonuje również inne zadania na zlecenie dyrektora placówki.
§ 24
1. Oddziałem klasowym opiekuje się nauczyciel – wychowawca klasy.
2. Do obowiązków wychowawcy klasy należy sprawowanie opieki wychowawczej nad
uczennicami, a w szczególności:
1) poznanie dotychczasowych warunków ich życia i ich stanu zdrowotnego;
2) konsultowanie z wychowawcami, psychologiem i pedagogiem zadań wynikających z realizacji indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego;
3) podejmowanie działań umożliwiających rozwiązywanie konfliktów w zespole wychowanek oraz z innymi członkami społeczności Ośrodka;
4) prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania uczennic z klasy wychowawczej;
5) uczestnictwo w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, w pracach wielospecjalistycznych zespołów oceny poziomu funkcjonowania wychowanki.
3. Wychowawca klasy w celu realizacji zadań, o których mowa w pkt. 2:
1) współdziała z nauczycielami uczącymi w jego oddziale uwzględniają i koordynując ich działania wychowawcze wobec ogółu wychowanek, a także wobec tych, którym potrzebna jest indywidualna opieka;
2) w miarę możliwości planuje i organizuje z uczennicami i ich wychowawcami różne formy życia zespołowego integrującego środowisko;
3) informuje wychowawców o wynikach nauczania podległych mu wychowanek, ich postępach, trudnościach, ewentualnym zagrożeniu niepromowaniem wychowanki;
4) współpracuje z pedagogiem szkolnym, Ośrodka, psychologiem i innymi specjalistami świadczącymi kwalifikowaną pomoc w rozpoznawaniu potrzeb i trudności wychowanki.
§ 25
1. Do obowiązków pedagoga należy w szczególności:
1) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb wychowanek oraz dokonywanie analizy przyczyn niepowodzeń;
2) określanie form i sposobu udzielania wychowankom pomocy psychologiczno-
pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb;
3) organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla wychowanek, wychowawców i nauczycieli, współpraca z poradniami psychologiczno - pedagogicznymi i innymi instytucjami pomocowymi;
4) podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego Ośrodka i programu profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach, w stosunku do wychowanek, z udziałem wychowawców i nauczycieli;
5) wspieranie działań wychowawczych i opiekuńczych wychowawców
i nauczycieli, wynikających z programu wychowawczego Ośrodka i programu profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach;
6) planowanie i koordynowanie zadań realizowanych przez Ośrodek na rzecz wychowanek, wychowawców i nauczycieli w zakresie wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i zawodu;
7) współpraca z wychowawcą ds. usamodzielnień w zakresie zorganizowania opieki i pomocy materialnej dla wychowanek znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej;
8) prowadzenie terapii indywidualnej i grupowej;
9) uczestnictwo w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, w pracach wielospecjalistycznych zespołów oceny poziomu funkcjonowania wychowanki.
§ 26
1. Do obowiązków psychologa należy w szczególności:
1) prowadzenie badań diagnostycznych wychowanek, w tym diagnozowanie
potencjalnych możliwości oraz wspieranie „mocnych stron” wychowanek;
2) diagnozowanie sytuacji wychowawczych w celu wspierania rozwoju wychowanki, określanie odpowiednich form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym działań profilaktycznych, mediacyjnych i interwencyjnych wobec wychowanki, nauczycieli i rodziców (prawnych opiekunów) wychowanek;
3) organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla wychowanek i rodziców (prawnych opiekunów) wychowanek;
4) minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy wychowawczej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym wychowanki;
5) wspieranie wychowawców klas oraz zespołów wychowawczych i innych zespołów problemowo-zadaniowych w działaniach wynikających z programu wychowawczego Ośrodka i programu profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach;
6) prowadzenie terapii indywidualnej i grupowej;
7) uczestnictwo w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, w pracach wielospecjalistycznych zespołów oceny poziomu funkcjonowania wychowanki.
§ 27
1. Do zadań wychowawcy ds. usamodzielnienia należy w szczególności:
1) rozpoznawanie sytuacji rodzinnej i prawnej wychowanki;
2) współpraca z wychowawcami w opracowaniu indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego wychowanki;
3) nawiązywanie kontaktów z instytucjami i organizacjami wspierającymi wychowankę i jej rodzinę;
4) podejmowanie działań umożliwiających powrót wychowanki do rodziny;
5) uczestnictwo w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, w pracach wielospecjalistycznych zespołów oceny poziomu funkcjonowania wychowanki.
§ 28
1. Dyrektor określa szczegółowy zakres uprawnień i obowiązków dla każdego pracownika Ośrodka.
ROZDZIAŁ VII
WYCHOWANKI OŚRODKA
§ 29
1. Do Ośrodka przyjmuje się dziewczęta w wieku 13-18 lat, wobec których sąd rodzinny orzekł środek wychowawczy w postaci umieszczenia w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, wskazany przez Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE), na podstawie skierowania wydanego przez starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nieletniej, a w przypadku braku miejsca zamieszkania – starostę właściwego ze względu na miejsce pobytu nieletniej.
2. Do Ośrodka nie przyjmuje się dziewcząt:
1) chorych psychicznie, wymagających stałego leczenia lub indywidualnej opieki osoby dorosłej;
2) niepełnosprawnych intelektualnie.
3. Za zgodą rady pedagogicznej dopuszcza się:
1) kontynuowanie nauki i pozostanie w ośrodku wychowankom, które ukończyły 18 rok życia;
2) realizację obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki w szkołach wchodzących w skład Ośrodka przez byłe wychowanki, mieszkające poza terenem placówki;
3) realizację obowiązku szkolnego lub nauki wychowankom MOW nr 3 w szkołach ponadpodstawowych na terenie miasta Łodzi, za zgodą sądu rodzinnego oraz organu prowadzącego ośrodek.
4. W przypadkach uzasadnionych sytuacją szkolną, środowiskową lub materialną wychowanki po pozytywnej opinii rady pedagogicznej, na prośbę wychowanki, Sąd Rejonowy może przedłużyć jej pobyt w Ośrodku, do ukończenia danej klasy.
5. Za pobyt dziecka w placówce, rodzice wychowanki wnoszą opłatę za posiłki w stołówce ośrodka równą wysokości kosztów surowca, zgodnie ze szczegółowymi przepisami.
1) Jeżeli wychowanka z uzasadnionych powodów nie mogła przebywać w placówce, opłaty, o których mowa w pkt 5, należne są w wysokości proporcjonalnej do czasu faktycznego pobytu dziecka.
2) Dyrektor placówki za zgodą organu prowadzącego może zwolnić rodziców z całości lub części opłat:
a) w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny, w szczególności gdy dochód na osobę w rodzinie nie jest większy niż kwota, o której mowa w ustawie z dnia 22 września 2017r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r. Nr 1769.);
b) w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych.
§ 30
1. Nieletnią do Ośrodka przyjmuje dyrektor lub wyznaczony przez niego pracownik.
2. Bezpośrednio po przybyciu nieletniej do Ośrodka dyrektor lub wyznaczony przez niego pracownik przeprowadza z nią rozmowę, podczas której zapoznaje nieletnią z jej prawami, obowiązkami, regulaminem i zasadami pobytu w Ośrodku.
3. Zapoznanie się z prawami, obowiązkami, regulaminami i zasadami pobytu w Ośrodku nieletnia potwierdza własnoręcznym podpisem.
4. O przyjęciu nieletniej do Ośrodka dyrektor powiadamia właściwe organy
obowiązane do kontroli spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, Sąd Rejonowy i opiekuna prawnego.
5. W przypadku niedoprowadzenia nieletniej do ośrodka w ciągu miesiąca od dnia wskazania, dyrektor wyprowadza skierowanie z systemu kierowania.
6. Niezwłocznie po powiadomieniu właściwego starosty oraz ORE o przypadku niedoprowadzenia nieletniej do placówki, dyrektor ośrodka przesyła właściwemu staroście, za pośrednictwem poczty, dokumentację nieletniego, a ponadto zawiadamia sąd rodzinny.
§ 31
1. Początkowy okres pobytu wychowanki w Ośrodku (28 dni) poświęcony jest postawieniu wstępnej diagnozy psychopedagogicznej sporządzonej na podstawie obserwacji, rozmów, badań specjalistycznych, sprawdzeniu poziomu wiedzy szkolnej i określeniu jej braków, określeniu predyspozycji zawodowych, rozeznaniu środowiska rodzinnego, określeniu stanu zdrowia. Okres ten kończy się opracowaniem we współpracy z wychowanką indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego.
2. Indywidualny program edukacyjno - terapeutyczny jest modyfikowany w zależności od zmieniającej się sytuacji wychowanki, nie rzadziej jednak niż co pół roku.
§ 32
1. Podczas pobytu nieletniej w ośrodku zapewnia się jej warunki niezbędne do nauki, wychowania, resocjalizacji i terapii, także warunki bezpiecznego pobytu.
2. Wychowawca informuje wychowankę o ocenie przebiegu procesu resocjalizacyjnego
i ustala możliwości wpływania na jego przebieg.
3. Istotne decyzje dotyczące wychowanek mogą być podejmowane jedynie
po konsultacji z wychowawcami prowadzącymi grupę.
§ 33
1. Pobyt wychowanki w Ośrodku ustaje z powodu:
1) zwolnienia przez sąd, który wydał postanowienie o zastosowaniu środka
wychowawczego;
2) osiągnięcia przez wychowankę pełnoletności, z zastrzeżeniem, że jeżeli osiągnięcie pełnoletniości nastąpiło w trakcie roku szkolnego, pobyt w Ośrodku może być przedłużony do zakończenia roku szkolnego;
3) skreślenia z listy wychowanek.
2. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności wychowanki w ośrodku:
1) trwającej dłużej niż 4 tygodnie, licząc od dnia powiadomienia sądu rodzinnego o nieobecności wychowanki, dyrektor ośrodka powiadamia o skreśleniu wychowanki z listy właściwego starostę oraz ORE, a ponadto — sąd rodzinny, rodziców lub opiekunów, osobę odpowiedzialną za pieczę zastępczą, jeżeli nieletnia została umieszczona w pieczy zastępczej, oraz właściwe organy obowiązane do kontroli spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki;
2) niezwłocznie po powiadomieniu o skreśleniu dyrektor ośrodka przesyła właściwemu staroście, za pośrednictwem poczty, dokumentację nieletniej.
3. Przeniesienie wychowanki do innego ośrodka:
1) może nastąpić w szczególnie uzasadnionych przypadkach mających znaczenie dla skuteczności procesu resocjalizacyjnego lub terapeutycznego, na podstawie oceny zasadności dalszego pobytu wychowanki w ośrodku dokonanej przez zespół, którego zadaniem jest planowanie i koordynowanie udzielania w ośrodku pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
2) wniosek o wskazanie ośrodka, do którego wychowanka ma być przeniesiona, wraz z oceną, o której mowa w ust. 1, dyrektor ośrodka, przekazuje do ORE ;
3) dyrektor ośrodka jest odpowiedzialny za doprowadzenie wychowanki do ośrodka wskazanego przez ORE i przekazanie do tego ośrodka dokumentacji nieletniej.
4. Skreślenie wychowanki z listy wychowanek Ośrodka, nie skutkuje równoczesnym skreśleniem z listy uczennic szkoły, do której uczęszczała.
§ 34
1. Wychowanki mogą być urlopowane do domu rodzinnego, opiekunów lub krewnych, za zgodą sądu rodzinnego (Regulamin Urlopowania).
2. Wniosek o wyrażenie przez sąd rodzinny zgody na urlopowanie wychowanki składa dyrektor na prośbę wychowawcy grupy.
§ 35
1. W przypadku ucieczki lub gdy wychowanka nie powróciła do placówki w terminie, dyrektor powiadamia o tym fakcie najbliższą jednostkę Policji oraz właściwy sąd rodzinny.
2. W przypadku ponownego zatrzymania wychowanki przez Policję dyrektor jest zobowiązany do odebrania uciekinierki w ciągu 48 godzin od powiadomienia o zatrzymaniu.
3. W szczególnych przypadkach dyrektor może wystąpić do sądu rodzinnego z prośbą o doprowadzenie wychowanki przez Policję.
§ 36
1. Wniosek o uchylenie postanowienia lub zmianę rodzaju placówki, w odniesieniu do wychowanki, składa do sądu rodzinnego dyrektor, przedstawiając pełne uzasadnienie wniosku.
§ 37
1. Wychowance będącej w ciąży Ośrodek zapewnia w okresie ciąży, porodu i po porodzie odpowiednią opiekę przygotowującą ją do macierzyństwa, a także udziela
jej pomocy w ustanowieniu opieki prawnej nad dzieckiem.
2. Dyrektor ośrodka powiadamia o ciąży wychowanki rodziców (opiekunów prawnych) oraz właściwy sąd rodzinny.
3. Ośrodek udziela wychowance pomocy w zorganizowaniu opieki nad dzieckiem poprzez:
1) umieszczenie jej w rodzinie biologicznej;
2) umieszczenie jej w placówce świadczącej opiekę nad małoletnimi matkami;
3) pomoc w oddaniu dziecka do adopcji;
4) inne formy pomocy akceptowane przez wychowankę.
§ 38
1. Wychowanka ma prawo do:
1) życzliwego, podmiotowego traktowania;
2) poszanowania godności osobistej, swobody wyrażania myśli i przekonań, także światopoglądowych i religijnych, jeżeli nie narusza to dobra innych osób;
3) dyskrecji w sprawach osobistych, stosunków rodzinnych, przyjaźni i uczuć, o ile nie narusza to dobra innych osób;
4) utrzymywania systematycznego kontaktu z rodziną (korespondencja, paczki, rozmowy telefoniczne, odwiedziny), a z innymi osobami jeśli to nie będzie kolidowało z procesem resocjalizacji, wszelaką korespondencję odbiera się u wychowawcy grupy;
5) zapewnienia warunków bezpieczeństwa, ochrony przed przemocą psychiczną
i fizyczną;
6) właściwie zorganizowanej opieki, kształcenia i wychowania;
7) korzystania z pomocy psychologicznej, pedagogicznej i medycznej;
8) jawnej umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowania;
9) pomocy w przypadku trudności w nauce;
10) uczestniczenia w kołach zainteresowań oraz organizacjach działających na terenie placówki;
11) korzystania z pomieszczeń i urządzeń Ośrodka;
12) korzystania z przyborów szkolnych, toaletowych, codziennego użytku, obuwia i odzieży przyznawanych według ustalonych norm i zasad, jeśli nie zostanie wyposażona w nie przez opiekuna prawnego
13) korzystania z całodziennego wyżywienia, zgłaszania za pośrednictwem Rady Wychowanek swoich uwag, co do jakości i sposobu wydawania posiłków;
14) uzyskania w sytuacjach wyjątkowych (wydarzenia losowe) urlopu w czasie trwania nauki szkolnej;
15) korzystania z pomocy w usamodzielnieniu;
16) korzystania ze wszystkich przywilejów zgodnie z przyjętymi zasadami.
2. Po początkowym okresie pobytu wychowanka może wnioskować o przywilej:
1) korzystania urlopu wg określonych zasad;
2) korzystania z przepustek wg określonych zasad;
3) korzystania z telefonu komórkowego i środków IT na ustalonych zasadach;
4) przyjmowania odwiedzin znajomych wg określonych zasad;
5) oglądania telewizji po godzinie 22:00 wg określonych zasad;
6) otrzymywania nagrody w postaci kieszonkowego;
7) podejmowania pracy zarobkowej za zgodą dyrekcji Ośrodka, opiekuna prawnego w czasie wolnym od zajęć obowiązkowych (dotyczy wychowanek, które ukończyły 16 rok życia);
§ 39
1. W przypadku naruszenia praw wychowanki, może ona złożyć do dyrektora,
za pośrednictwem wychowawcy, skargę w formie ustnej lub pisemnej.
2. Dyrektor rozpatruje skargę w ciągu 7 dni od dnia jej złożenia.
§ 40
1. Wychowanka może otrzymać następujące nagrody:
1) pochwałę wychowawcy z wpisaniem jej do akt
2) pochwałę dyrektora wobec społeczności ośrodka, z równoczesnym wpisaniem do dokumentacji wychowanki
3) list pochwalny do rodziców (prawnych opiekunów) wychowanki, Sądu Rodzinnego;
4) tytuł „wzorowej wychowanki”, „wychowanki roku” wg określonych zasad
5) nagrodę rzeczową – indywidualnie lub dla całego zespołu wychowanek
6) dodatkową przepustkę, za zgodą Sądu Rodzinnego
7) urlop nagrodowy, za zgodą Sadu Rodzinnego
8) dodatkowy czas na skorzystanie z prywatnego telefonu komórkowego w sobotę wg określonych zasad
9) comiesięczne kieszonkowe wg ustalonych zasad
10) jednorazowe zwiększenie kieszonkowego do podwójnej wartości
11) jednorazowe stypendium szkolne za najlepsze wyniki w nauce i nienaganne zachowanie na koniec roku szkolnego
12) jednorazowe lub cykliczne uczestniczenie w zajęciach poza Ośrodkiem, organizowanych przez inne instytucje – stosownie do określonych zasad
13) przystąpienia do promocji śródrocznej (dotyczy szkoły podstawowej, zgodnie z przepisami oświatowymi)
14) pobierania nauki poza Ośrodkiem za zgodą Sądu Rodzinnego oraz rady pedagogicznej – stosownie do określonych zasad
15) przebywania w Ośrodku po 18 roku życia do czasu ukończenia klasy (za zgodą Rady Pedagogicznej i/lub na podstawie postanowienia właściwego Sądu Rodzinnego)
16) wystąpienie z wnioskiem do sądu rodzinnego o zmianę orzeczonego środka wychowawczego
§ 41
1 Wychowanka ma w następujące obowiązki:
1) przebywać na terenie Ośrodka i nie opuszczać go bez zezwolenia pracowników placówki, wyjście bez zezwolenia jest traktowane jako ucieczka;
2) uznawać godność i podmiotowość innych osób, zachowywać się z szacunkiem w stosunku do wszystkich pracowników placówki i innych wychowanek;
3) aktywnie uczestniczyć w programie resocjalizacji;
4) przestrzegać harmonogramu dnia, uczęszczać systematycznie na lekcje, zajęcia warsztatowe oraz popołudniowe zajęcia w wg rozkładu zajęć;
5) dbać o wspólne dobro, ład i porządek w Ośrodku oraz uczestniczyć w pracach koniecznych na terenie Ośrodka, w wypadku uszkodzenia lub zniszczenia jakiejś rzeczy jest zobowiązana do naprawy tejże lub pokrycia kosztów naprawy;
6) zachowywać się zgodnie z powszechnie przyjętymi normami społecznymi w stosunku do koleżanek i pracowników Ośrodka;
7) stwarzać atmosferę wzajemnej życzliwości, pomagać słabszym i nowym wychowankom, przeciwdziałać wszelkim przejawom przemocy;
8) przekazać do depozytu wychowawcy posiadane pieniądze, telefon komórkowy, tablet, smartwatch, laptop, leki, dezodorant itp.;
9) nadrabiać zaległości szkolne i osiągać wyniki w nauce na miarę swoich możliwości;
10) dbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo; wystrzegać się wszelkich szkodliwych nałogów;
11) przestrzegać zasad higieny osobistej, estetyki i poszanowania ubioru;
12) powracać punktualnie do Ośrodka z przepustek, urlopów;
13) zawiadomić wychowawcę, gdy zaobserwuje lub ma uzasadnione podejrzenie mającego nastąpić niebezpiecznego zachowania, u którejkolwiek innej wychowanki.
§ 42
1 Wobec wychowanki Ośrodka można zastosować następujące środki dyscyplinarne:
1)wstrzymanie możliwości otrzymywania nagród i wnioskowania o przywileje w określonym czasie
2) upomnienie wychowawcy z wpisem do akt
3) upomnienie dyrektora z powiadomieniem Sądu Rejonowego
4) nagana z wpisaniem do dokumentacji wychowanki z powiadomieniem Sądu Rejonowego lub Policji lub Prokuratury
5) w przypadku odmowy współpracy w procesie resocjalizacji wychowanka może zostać przeniesiona do innego ośrodka w trybie wychowawczym
5) w przypadku znieważenia pracownika placówki, agresji psychicznej lub fizycznej, posiadania, używania, wnoszenia na teren placówki substancji niedozwolonych, obligatoryjnie, o przestępstwie, powiadomiona będzie Policja, Sąd Rejonowy lub Prokuratura
2 Wychowanka ma prawo odwołać się od środka dyscyplinarnego osobiście lub za pośrednictwem:
1) rodziców (prawnych opiekunów);
2) Rady Wychowanek;
3) wychowawcy, psychologa lub pedagoga.
3 Odwołanie wnosi się do dyrektora w formie pisemnej wraz z uzasadnieniem, w ciągu 3 dni od dnia powiadomienia o zastosowaniu kary. Dyrektor rozpatruje odwołanie w ciągu 7 dni od dnia jego wniesienia.
4 W ramach rehabilitacji lub zadośćuczynienia za czyn niedozwolony wychowanka może podjąć działania na rzecz Ośrodka.
§ 43
1 Przyznanie nagrody i przywilejów oraz zastosowanie środka dyscyplinarnego zostaje zapisane w dokumentacji procesu resocjalizacji wychowanki.
§ 44
1 W razie bezskuteczności oddziaływania psychologiczno - pedagogicznych, pracownicy ośrodka mogą zastosować środki przymusu bezpośredniego.
2 Użycie środków przymusu reguluje Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2017 r. poz. 628, z 2017r. poz. 1120).
ROZDZIAŁ VIII
POSTANOWIENIA KOŃCOWE
§ 45
1 Ośrodek używa pieczęci urzędowej zgodnie z odrębnymi przepisami.
§ 46
1 Ośrodek prowadzi i przechowuje dokumentację zgodnie z odrębnymi przepisami.
§ 47
1 Ośrodek posiada własny sztandar.
Publikacja dnia: 10.09.2020
Dokument z dnia: 17.10.2009
Dokument oglądany razy: 3 075
